Heemkundekring De Willemstad
 

De historie van Willemstad 

Op onze geschiedenispagina vindt u informatie over de volgende onderwerpen:

De Volkeraksluizen vormen Europa’s grootste en drukst bevaren binnenvaartsluizencomplex.




 

Het 'Mannetje van Willemstad'
  • Archeologie
    Een archeologische aanwijzing van formaat die Willemstad heeft, staat in Leiden in het Rijksmuseum van Oudheden.
    Het is het ''Mannetje van Willemstad'' gevonden in 1966 tijdens de graafwerkzaamheden voor de bouw van de Volkeraksluizen. Het wordt geschat op zo'n 7.300 jaar oud en is één van de weinige menselijke afbeeldingen in Europa van die periode.
    Het beeldje lag tussen de wortels van een boom op een steile zandrug. Het is afkomstig uit het mesolithicum, de periode van jager-verzamelaars. Het lichaam heeft iets weg van een handvat en het hoofd lijkt met grote ogen, jukbeenderen, neus en geopende mond enigszins naturalistisch weergegeven. Over de betekenis van het ‘Mannetje van Willemstad’ tasten we in het duister. Uit de etnografie blijkt dat in gemeenschappen van jager-verzamelaars sjamanen vaak een belangrijke rol spelen en dat zij attributen gebruikten om in contact te komen met een spirituele wereld, maar het zou natuurlijk ook speelgoed kunnen zijn. De afmeting van het beeldje is 12,4 x 5,1 x 3,1 cm. Klik hier om een 3D versie te bekijken van het "Mannetje van Willemstad".
    Oud-Willemstadter Jo Polak heeft voor een afstudeerproject in samenwerking met het Rijksmuseum voor Oudheden een replica gemaakt van het Mannetje van Willemstad. Hij heeft een afgietsel hiervan geschonken aan de voormalige gemeente Willemstad en het is nu tentoongesteld in één van de kamers van het het Mauritshuis.
De replica gemaakt van het Mannetje van Willemstad


Oud-Willemstadter Jo Polak heeft voor een afstudeerproject in samenwerking met het Rijksmuseum voor Oudheden een replica gemaakt van het Mannetje van Willemstad. (zie foto hiernaast) Hij heeft een afgietsel hiervan geschonken aan de voormalige gemeente Willemstad en het is nu tentoongesteld in de voormalige Secretarie van het Mauritshuis.

Archeologie is niet alleen graven in de grond, maar ook ''graven'' in archieven en op het internet. Om een voorbeeld te geven heeft De Heemkundekring De Willemstad tegeltjes gekregen van mevrouw Van Gink-Meijer. De werkgroep heeft hier onderzoek naar gedaan en het bleek dat deze tegeltjes uit de 17e en 18e eeuw waren. Klik hier voor de reactie van mevrouw Van Gink-Meijer.



  • Stadsgeschiedenis
    Een korte beschrijving van de geschiedenis van Willemstad en voor de mensen die meer willen weten is de geschiedenis opgesplitst in de 16e/17e eeuw, de 18e eeuw, de 19e eeuw en de 20e eeuw.
  • Ramp Rhenus 127 op 30-5-1940
    De Rhenus 127 was een binnenvaartschip dat op 30 mei 1940 op het Hollandsch Diep bij Willemstad is gezonken. Aan boord waren Belgische krijgsgevangenen, van wie er volgens de opgave van de Duitse bezetter 167 om het leven kwamen. Het vermoedelijke aantal slachtoffers ligt rond de 200. Op 30-5-1950 is het Belgische erekerkhof in Willemstad geopend.
  • Bevrijding Tweede Wereldoorlog op 6-11-1944
    Willemstad bleek in november 1944 een lastige noot om te kraken. Een Britse divisiecommandant dacht door te dreigen met zwaar oorlogsgeweld de Duitse bezetter tot overgave te dwingen. Maar de Duitse commandant van Willemstad was hem te slim af. West-Brabant werd bevrijd door een waarlijk internationale troepenmacht. Het First Canadian Army van generaal Crerar had naast Canadese divisies ook een Poolse, Amerikaanse en Britse onder bevel. De laatste, de 49th Infantry Division, bevrijdde op 30 oktober 1944 Roosendaal.
    Hun uiteindelijke doel was de inname van Willemstad. Onze stad met zijn eeuwenoude verdedigingswerken was militair gezien een lastige noot om te kraken voor de Britten. De vesting was door de Duitsers versterkt met moderne bunkers. Bovendien maakte het vlakke polderland een nadering eigenlijk onmogelijk. Een rechtstreekse aanval zou veel slachtoffers eisen onder de Britse militairen. Om dat te voorkomen bedacht divisiecommandant, Major-General “Bubbles” Barker, een plan om zonder bloedvergieten toch Willemstad te veroveren. Barker stuurde op 6 november 1944 zijn assistent Parson naar Willemstad om de Duitse commandant, kolonel Walter Nass, onder druk te zetten. In een brief, in het Duits opgesteld, dreigde Barker de hele stad aan gruzelementen te schieten. Dat dit tot zware verliezen zou leiden onder de Duitse bezetters en de bevolking, was duidelijk. Volgens Barker was de positie van Nass hopeloos. Hij stelde een ultimatum: voor maandagavond 6 november 18.00 uur moest hij zich hebben overgegeven.

    Maar de ervaren Nass was niet van plan zo maar in te gaan op de Britse eis en bedacht een krijgslist. Hij stemde in met het vertrek van de inwoners van Willemstad en liet de Britten in de waan dat hij het gevecht om de stad aan zou gaan. Terwijl zijn tegenstander druk was met de opvang van de burgers uit Willemstad, gaf hij zijn troepen stiekem opdracht zich te verzamelen in de haven. De volgende nacht haalden boten van de Duitse marine Nass en zijn mannen op. Toen de Britten de volgende ochtend na een enorme artilleriebeschieting de vesting binnen slopen, bleek de vogel gevlogen te zijn!