Heemkundekring De Willemstad
 

Operatie Pheasant

De operatie Pheasant van het 2e Britse Leger (vier legerkorpsen) en het 1e Britse Legerkorps (vier divisies) begon op 20 oktober 1944 aan het Belgische kanaal Dessel-Turnhout-Schoten vanwaar de geallieerde onderdelen hun beginpositie innamen. Het was de omvattende operatie om de Duitse troepen te verdrijven uit de provincie Noord-Brabant.

Afb. 23. Overzichtskaartje operatie Pheasant van de geallieerden en de plaatsen die ze bevrijden en wanneer


Operatie Suitcase
De operatie Suitcase, die vanaf vrijdag 27 oktober 1944 in West-Brabant (de sectoren noord en west) van start ging richting het Hollandsch Diep met als doel het isoleren van de op Walcheren gelegen Duitse troepen (zie Slag om de Schelde), was daar een deel-operatie van. Het was een frontale aanval van de vier divisies van het 1e Legerkorps.
Beginpositie: ongeveer de lijn Bergen op Zoom – Roosendaal –Etten-Leur – Breda. De Duitsers lieten zich langzaam terugvallen op de Mark – Dintellinie
De 4e Canadese Tank Divisie bereikte op 27 oktober Bergen op Zoom. Op 30 oktober werd Roosendaal door de 49e Engelse West Riding Divisie bevrijd.

Afb. 24. Embleem ‘Polar Bear’, 49e West Riding divisie


Breda werd op 29 oktober door de Polen ingenomen. Tussen de Engelse en Poolse Divisie trok de Amerikaanse 104e Infanterie Divisie (‘Timberwolves’) mee op.

De 2e Canadese Infanterie Divisie was bij Woensdrecht rechtsaf geslagen, Zeeland in om bij te dragen aan het vrijmaken van de haven van Antwerpen.
De Duitsers lieten zich langzaam op de Mark-Dintellinie terugvallen, welke linie nu door vier geallieerde Divisies werd aangevallen.


Operatie Rebound
Vanuit Roosendaal begon op 30 oktober 1944, als onderdeel van de operatie Suitcase, de operatie Rebound: van Roosendaal naar Willemstad/ het Hollandsch Diep.




Afb. 25. Vorderingen geallieerden in opmars naar Mark – Dintel linie 29 - 30 oktober 1944


Nadat de Mark – Dintellinie was overwonnen, vervolgden de geallieerde troepen hun weg naar het Hollandsch Diep.
De Duitsers boden tot het laatst toe forse weerstand, welke er op gericht was de Festung Willemstad met het bruggenhoofd zo lang mogelijk open te houden voor terugtrekkende Duitse eenheden.


49e Westriding en Midland Infanterie Divisie (‘Polar Bears’)
We volgen de opmars van de Britse 49e Westriding en Midland Infanterie Divisie (‘Polar Bears’). De hierna genoemde onderdelen maakten daar deel van uit.
Het 2e bataljon South Wales Borderers Regiment en Essex Regiment (beiden 56e Infanterie Brigade) veroverden op 3 november via de Blaaksedijk de Kade bij Fijnaart.
Op 4 november bereikte het 4e bataljon Hallamshire Regiment (Hallams) achtereenvolgens Nieuwe Molen en Oudemolen.
De tot de 146e Infanterie Brigade behorende Koylies (bataljon The King's Own Yorkshire Light Infantry) bevrijdden op 3 november het gehucht Oude Stoof (Fijnaart/ Klundert), waar zij contact maakten met de Amerikanen van de 104e US Infanterie Divisie.
De Glosters (2e bataljon Gloucestershire regiment) behorende tot de 56e Infanterie Brigade vochten tot 4 november, 16.00 uur om de Suikerfabriek te Stampersgat.

Afb. 26. Duitse posities achter de Mark - Dintellinie 30 oktober - 3 november 1944

De Schotse fuseliers (11e bataljon Royal Scots Fuseliers Regiment, 147e Infanterie Brigade) zuiverden vervolgens de Oude Prinslandsepolder. Op 5 november losten zij de Canadese Argylls (the Argyll and Sutherland Highlanders – 4e Pantserbrigade, 4e Canadese Pantser Divisie) af.

Afb. 27. Organisatieschema 49e Westriding and Midland Infanterie Divisie


De Engelsen moesten nu over Fijnaart – Nieuwe Molen – Oude Heijningsedijk - Heijningen en een omtrekkende beweging via buurtschap ‘de Driehoek’ – Kwartiersedijk - Slobbegorsedijk -buurtschap ‘Zevenhuizen’ (Potenblokseweg) – Hoge Heijningsedijk naar Heijningen en daar vandaan via de Kraaiendijk naar fort De Hel, over Oudemolen – Zwingelspaan – Tonnekreek - de Oostdijk en Oudemolen – Stadsedijk – Helwijk – Steenpad naar Willemstad. De Polen en de Amerikanen trokken op naar Moerdijk.

Afb. 28. Marsroutes 49e Westriding Divisie vanaf Nieuwe Molen naar Willemstad


De terreingesteldheid bij de opmars richting Hollandsch Diep
Door inundatie door de Duitsers was het terrein van operatie Rebound zeer moeilijk toegankelijk en begaanbaar en veranderd in een modderpoel. Bovendien gevaarlijk omdat de mogelijkheden voor vuur- en waarnemingsdekking haast onmogelijk waren.

In de polder de Ruigenhil waren, zoals al aangegeven, ‘Rommelasperges’ geplaatst.

Afb. 29a Sfeerbeelden van de inundatie


Afb. 29b Sfeerbeelden van de inundatie


Afb. 29ca Sfeerbeelden van de inundatie